Podsumowanie projektu
Od kwietnia do października 2021 r. Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy we Wschowie realizowała projekt „Ciekawość – pierwszy stopień do wiedzy” dofinansowany ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Otrzymaliśmy dotację w wysokości 13 321 zł, która pozwoliła nam
na przeprowadzenie warsztatów, pokazów naukowych, escape roomów, a także cyklu zajęć opartego o książki popularnonaukowe oraz przygotowanie wystaw promujących literaturę tego typu. Poprzez te działania chcieliśmy upowszechnić dostępne w naszej placówce publikacje popularnonaukowe, zachęcić dzieci i młodzież do częstszego sięgania po ten rodzaj książek, ale też pokazać, że mogą one być fascynującym źródłem wiedzy o otaczającym nas świecie. By całość była atrakcyjna, połączyliśmy literaturę
z warsztatową formułą spotkań, wpletliśmy w zajęcia proste eksperymenty i doświadczenia, zakupiliśmy ciekawe pomoce dydaktyczne, materiały do prac plastycznych
oraz korzystaliśmy z aplikacji mobilnych.
Kwiecień był miesiącem przygotowań – projektowaliśmy materiały promocyjne, plakaty, ulotki, zakładki, tworzyliśmy scenariusze, umawialiśmy terminy zadań. Rozpowszechnialiśmy pierwsze informacje prasowe, tak by o projekcie dowiedziało się jak najwięcej osób. Część merytoryczną rozpoczęliśmy w maju, po zniesieniu panujących obostrzeń epidemicznych. Pierwszym elementem składowym zadania były zajęcia dla dzieci w wieku od 6 do 12 lat, które odbywały się cyklicznie aż do września. „Człowiek – zaskakująca istota” , „Co skrywa wszechświat?”, „W laboratorium chemika”, „Pod wodą”, „Tajemnice zwierząt” oraz „Znani i nieznani” – tak brzmiały tematy poszczególnych spotkań. Uczestnicy odkrywali w ich trakcie zaskakujące fakty o ludzkim ciele, poznawali fascynujący świat kosmosu, zamieniali się w małych chemików i wspólnie przeprowadzali eksperymenty. Ponadto sprawdzali, co kryją głębiny mórz i oceanów, dowiadywali się wielu ciekawostek na temat zwierząt czy zaznajamiali się z sylwetkami pisarzy, sportowców, podróżników itd. Poprzez te zajęcia chcieliśmy pokazać, że książki są niewyczerpanym źródłem wiedzy z wielu dziedzin. Na dzieci czekały również różnego rodzaju wyzwania – trzeba było np. ułożyć metrowe puzzle przedstawiające wnętrze człowieka, zastanowić się, co może być przydatne podczas wyprawy w kosmos czy sprawdzić, co stanie się po połączeniu różnych substancji. Wszyscy uczestnicy z zapałem tworzyli także różnego rodzaju prace plastyczne. Powstały m.in. piękne księżyce z folii aluminiowej, kolorowe lwy czy akwaria w słoiczkach z rybkami wyciętymi z papierów samoprzylepnych, odrobiną piasku i muszelkami.
Po każdym spotkaniu tworzyliśmy tematyczne, dwutygodniowe wystawy pod wspólnym hasłem „Ciekawe książki o…”, prezentujące dostępną w bibliotece literaturę popularnonaukową. Dzięki temu nie tylko osoby biorące udział w zajęciach, ale i inni odwiedzający wschowską książnicę mieli okazję poznać księgozbiór oddziału dziecięcego.
Opracowując projekt chcieliśmy pokazać, że nie tylko Internet, ale i książki mogą być świetnym źródłem zarówno wiedzy, jak i rozrywki. Przygotowaliśmy trzy naukowe escape roomy, których głównym celem była popularyzacja literatury popularnonaukowej, a jednocześnie integracja z rówieśnikami i rozwijanie umiejętności działania w zespole. Grupę docelową tego działania stanowiła młodzież w wieku od 13 do 16 lat. Gracze, podzieleni na drużyny, mieli za zadanie rozwiązać szereg zagadek i sformułować hasło, które pozwalało im wydostać się z wypożyczalni. Na wszystko mieli tylko 30 minut. Podczas pierwszej rozgrywki „Na tropie przygody”, uczestnicy wyruszyli w egzotyczną podróż dookoła świata z Nelą Małą Reporterką. Drugi escape room pod hasłem „Na ratunek Ziemi” poruszał tematykę ekologiczną, a za trzecim razem młodzież zmierzyła
się z łamigłówkami historycznymi w pokoju zagadek „Historia…? Zawsze.”. Zespoły, którym udało się zakończyć zabawę w najkrótszym czasie, otrzymywały nagrody książkowe.
Dwukrotnie odbyły się także zajęcia warsztatowe dla dzieci w wieku 6-12 lat. Spotkania przygotowali i poprowadzili animatorzy z firmy ModraSova z Inowrocławia. Tematyka była bardzo różnorodna. 12 czerwca, na warsztatach czerpania papieru, uczestnicy dowiedzieli się skąd wziął się papier i w jaki sposób był wytwarzany. Następnie każdy, tradycyjną metodą, samodzielnie tworzył własną kartkę papieru. Dzieci miały także okazję sprawdzić, jak pisało się gęsim piórem, barwiły papier techniką japońską i odciskały pieczęć lakową na zakładce do książki. Kolejne warsztaty miały za zadanie pobudzić dziecięcą wyobraźnię oraz kreatywność. Przy pomocy ręcznej drukarki w postaci długopisu tworzono modele 3D różnych przedmiotów. Trzecie warsztaty tego dnia sprawiły wielką frajdę dzieciom, polegały bowiem na samodzielnym przygotowaniu słodkości. Na wstępie uczestnicy dowiedzieli się, jak i z czego powstaje czekolada oraz skąd pochodzi. Następnie animatorzy przynieśli ogrzaną, rozpuszczoną kakaową masę, by dzieci mogły zmierzyć się
z temperowaniem czekolady. Następnie wlewano ją do papierowych form, ozdabiano jadalnymi dodatkami, pakowano, a po zastygnięciu można było spałaszować ją
ze smakiem w domowym zaciszu. Natomiast 21 sierpnia, podczas pierwszych zajęć, uczestnicy poznali kilka praw fizyki i zjawisk przyrodniczych, które spotykane są w życiu codziennym. Dzieci za pomocą prostych rzeczy – płyty CD, nakrętki od butelki płynu do mycia naczyń, plasteliny oraz balonu zbudowały swoje własne poduszkowce i zapoznały się z ich działaniem oraz zastosowaniem. Drugie warsztaty opierały się o wiedzę chemiczną. Dzieci odkrywały tajemnice suchego lodu oraz ciekłego azotu oraz zostały zaznajomione z pojęciem sublimacji. Następnie mogły uczestniczyć w eksperymentach, podczas których łączone były substancje o różnych właściwościach. Pod koniec zajęć dzieci udały się na biblioteczny dziedziniec, gdzie został wykonany pokaz wybuchowej rakiety. Ostatnie warsztaty wprowadziły uczestników do niezwykłego świata pszczół. Dzieci zgłębiły tajniki zawodu pszczelarza i poszerzyły swoją wiedzę na temat pożytecznych owadów. Dowiedziały się między innymi, jak wygląda wnętrze ula, na czym polega praca pszczół, jak się pozyskuje miód oraz jakie są elementy ubioru pszczelarza. Kto chciał, mógł spróbować różnych rodzajów miodu. Na zakończenie zajęć wszyscy wykonali pachnące świeczki z wosku pszczelego.
Do Biblioteki Publicznej we Wschowie, dzięki projektowi, zawitało także Centrum Nauki Kopernik z Warszawy. Dzieci, młodzież oraz dorośli, w dniach 18-19 czerwca, mieli okazję uczestniczyć w przygotowanych przez inspiratorów pokazach naukowych. Nie zabrakło dobrej zabawy, ciekawych doświadczeń i zaskakujących wyzwań czekających
na publiczność. Podczas pierwszego pokazu animatorzy zastawiali pułapki na umysły widzów i przyłapywali je na wielu sztuczkach. Królowały tutaj różnego rodzaju sugestie
i iluzje optyczne – wszystko po to, by pokazać uczestnikom, że otaczający nas świat nie zawsze jest taki, jakim go postrzegamy. Drugi z pokazów dotyczył muzyki – widzowie dowiedzieli się, czym są dźwięki i dlaczego je słyszymy, rozmawiali o powiązanych z nimi zmysłach i poznawali różne instrumenty. Na finał wszyscy utworzyli orkiestrę i wspólnie odegrali melodię za pomocą Bum Bum Rurek. W przerwach działało mobilne stanowisko z wieloma eksperymentami „Kopernik na kółkach”. Każdy chętny mógł podejść
i spróbować swoich sił. Dzieci tworzyły balonowe gitary, próbowały w parach wyswobodzić się z szelek czy sprowadzały na dno nurka zamkniętego w butelce. Dorośli również zaangażowali się w zabawę – inspiratorzy przygotowali takie zadania, nad którymi trzeba było trochę pogłówkować, m.in wycięcie kartki papieru w określony sposób
czy zawiązanie liny w supeł, trzymając jej końce cały czas w obu rękach. Nie było to wcale łatwe!
Podsumowując – dzięki projektowi mogliśmy jeszcze bardziej zróżnicować ofertę kulturalną biblioteki, przeprowadzić atrakcyjne zajęcia oraz pokazać, że jesteśmy miejscem,
do którego warto często zaglądać. Wszystkie wydarzenia cieszyły się dużym zainteresowaniem ze strony mieszkańców Wschowy i okolic, udało nam się także trafić do nowych odbiorców. Z projektu łącznie skorzystało około 800 osób. Tych kilka miesięcy z całą pewnością pozwoliło uczestnikom przekonać się, że połączenie książek i nauki może być fascynującą przygodą, a w bibliotece nie ma czasu na nudę!